Theo Ralph Haupter Chủ tịch Microsoft Châu Á kiêm phó chủ tịch Microsoft Toàn Cầu.
Một chủ đề luôn được tranh luận nhiều nhất giữa các Doanh nghiệp, chính trị gia, học giả và chuyên gia ngành là những ảnh hưởng của Trí tuệ nhân tạo (AI) đối với xã hội.
Một số người khá cẩn trọng khi nói về sự phát triển của AI. Bức tranh tương lai có vẻ chưa rõ ràng và khắc nghiệt khi một số lượng lớn việc làm có thể sẽ bị biến mất hoặc thay đổi; không phải đối tượng nào cũng có thể truy cập và sử dụng AI; quyền riêng tư và tự do của cá nhân cũng sẽ đối mặt với nhiều rủi ro từ nhu cầu cung cấp dữ liệu của AI.
Gắn liền với AI là một chuỗi những thách thức xã hội cần được định hướng một cách cẩn thận và toàn diện, đặc biệt là đối với các tổ chức đang xây dựng niềm tin vào AI với các khách hàng và những đối tượng liên quan.
Tuy nhiên, đừng để những lo lắng này che khuất những tiềm năng tốt đẹp của AI đối với xã hội, đặc biệt là trong 5 lĩnh vực dưới đây:
1. Sự hòa nhập
Tại Châu Á Thái Bình Dương có khoảng 690 triệu người khuyết tật. AI có thể giúp họ nhìn thấy, nghe được, nhận thức, học hỏi, di chuyển và làm những công việc hằng ngày một cách độc lập, mang đến một cuộc sống tươi sáng, hiệu năng hơn khi họ có cơ hội tham gia vào những hoạt động xã hội một cách toàn vẹn nhất.
Lấy ví dụ, Seeing AI là một ứng dụng miễn phí, tận dụng khả năng của AI để nhận dạng một vùng lớn những tín hiệu thị giác – bao gồm khuôn mặt, cảm xúc và chữ viết. Dữ liệu sẽ được chuyển sang dạng mô tả âm thanh cho những đối tượng khiếm thị. Ứng dụng này đã giúp 285 triệu người có vấn đề về thị giác trên thế giới có thể hòa nhập với cuộc sống, chủ động hơn trong cuộc sống hằng ngày.
2. Nông nghiệp
Ngày nay, Châu Á là khu vực đông dân số nhất với 4.5 tỉ người, chiếm gần 60% dân số toàn cầu và con số này được dự đoán sẽ vượt qua mốc 5 tỉ vào năm 2030. Thiếu hụt lương thực đã, đang và sẽ luôn là một vấn đề đáng lo ngại, nếu thế giới không có những phương thức mới nhằm đáp ứng nhu cầu lương thực, như việc áp dụng AI và phân tích dữ liệu để gia tăng hiệu suất.
Ở Ấn Độ, Microsoft đã kết hợp với một tổ chức phi lợi nhuận, Viện Nghiên cứu cây trồng Quốc tế cho vùng nhiệt đới bán khô cằn (ICRISAT), để phát triển một ứng dụng gọi là AI Sowing, được dùng để gửi những đề xuất đến nông dân, giúp họ chọn ngày gieo trồng tối ưu nhất, dựa vào điều kiện thời tiết, đất và những yếu tố khác.
Giải pháp đưa ra những tiên đoán về giai đoạn tối ưu cho việc gieo trồng sử dụng AI để phân tích dựa trên dữ liệu về khí hậu của 30 năm qua; tính toán lượng mưa cần thiết, độ ẩm của đất sử dụng dữ liệu thời gian thực và mô hình dự báo thời tiết. Ngoài ra, với chương trình này, người nông dân không phải chịu chi phí đầu tư, như là cài đặt cảm biến, do đó, thích hợp với cả các nước đang phát triển.
3. Biến đổi khí hậu.
Một trong những thách thức của thế kỉ 21 là biến đổi khí hậu và những ảnh hưởng của việc biến đổi khí hậu đến sức khỏe con người, cơ sở hạ tầng và hệ thống tự nhiên. Nguyên nhân hàng đầu gây ra biến đổi khí hậu là việc thải khí carbon.
Ở Microsoft, chúng tôi đề cao trách nhiệm môi trường trong chính các hoạt động kinh doanh của mình. Bằng cách sử dụng AI trọng việc quản lý vận hành và hạ tầng của trung tâm dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây của chúng tôi tiết kiệm 93% năng lượng và đạt đến 98% giảm khí thải carbon so với trung tâm dữ liệu truyền thống của Doanh nghiệp.
Chúng tôi cũng nhận thấy công nghệ AI được ứng dụng không chỉ cho trung tâm dữ liệu mà còn cải thiện việc tiết kiệm năng lượng của toàn bộ tòa nhà. Ở Singapore, gần 1/3 điện quốc gia tiêu thụ bởi các tòa nhà. JTC, một tổ chức của chính phủ chịu trách nhiệm phát triển hạ tầng công nghiệp quốc gia đã có một bước tiến vượt bậc trong việc tìm hiểu những nhu cầu đa dạng khác nhau của việc sử dụng điện bằng việc tập trung hóa sự vận hành của nó trên điện toán đám mây của Microsoft để theo dõi, phân tích, tối ưu hóa trong những tòa nhà. Sử dụng dữ liệu cảm biến và phân tích AI, JTC đã có thể xác định và ngăn chặn hỏng hóc trước khi sự cố xảy ra theo mô hình dự đoán, giúp giảm 15% chi phí năng lượng có thể tránh được.
Công nghệ AI cũng được áp dụng bởi JTC, một tổ chức của chính phủ chịu trách nhiệm phát triển hạ tầng công nghiệp quốc gia tại Singapore. Ở Singapore, gần 1/3 điện quốc gia tiêu thụ bởi các tòa nhà. Bằng việc tập trung hóa sự vận hành trên điện toán đám mây của Microsoft để theo dõi, phân tích, tối ưu hóa những tòa nhà, JTC đã phần nào giải được bài toán năng lượng tại đất nước này. Sử dụng dữ liệu cảm biến và phân tích AI, JTC còn có thể xác định và ngăn chặn hỏng hóc trước khi sự cố xảy ra theo mô hình dự đoán, giúp giảm 15% chi phí năng lượng có thể tránh được.
4. Education/ Giáo dục
Giáo dục là nền tảng xây dựng một tương lai bền vững hơn, và chúng ta đang tận dụng sức mạnh của AI để cải thiện trải nghiệm giáo dục và kết quả đầu ra của sinh viên.
Ở Andhra Pradesh, một tỉnh ở miền Nam Ấn Độ, Microsoft đang phối hợp với chính phủ để đưa ra một ứng dụng dự đoán những sinh viên có nguy cơ bỏ học. Bằng máy học, khả năng của AI và điện toán đám mây, giải pháp này xử lý những tập dữ liệu phức tạp bao gồm việc đăng ký học, kĩ năng giáo viên để đưa ra những dự đoán, giúp các giáo viên có thể can thiệp sớm và quan tâm hơn đến những sinh viên có rủi ro nghỉ học cao nhất và tư vấn, từ đó hạn chế bỏ/nghỉ học ở mức thấp nhất. Ứng dụng này đã được áp dụng thành công tại hơn 10 nghìn trường học ở Andhra Pradesh, với hơn 5 triệu sinh viên trong năm 2017.
5. Y tế
Công nghệ AI còn có những tiềm năng có thể hỗ trợ các tổ chức y tế trên hành trình tìm kiếm giải pháp cho những bệnh thường gặp ngày nay, cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống, đặc biệt là ở Châu Á.
Ở Ấn Độ, Microsoft đang phối hợp với một trong những tổ chức y tế lớn nhất nước, Apollo Hospitals, để phát triển mạng lưới tập trung AI, hướng đến việc chữa bệnh tim mạch, đang chiếm 1/3 nguy cơ tử vong trên thế giới. Chỉ riêng ở Ấn Độ, có đến 3 triệu bênh nhân tim mạch hằng năm, ước tính 30 triệu dân Ấn Độ sẽ mắc bệnh động mạch vành.
Bằng việc kết hợp những chuyên gia AI và kinh nghiệm, kiến thức của bệnh viện Apollo trong lĩnh vực tim mạch, dự án này đang được phát triển với mô hình máy học mới, nhằm dự đoán những bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh tim và kế hoạch hỗ trợ bác sĩ trong việc điều trị.
Đây chỉ mới là một số trong vô số những lợi ích kì diệu mà AI đang mang đến cho cuộc sống nhân loại, mặc dù rõ ràng là chúng ta chỉ mới ở giai đoạn khởi đầu trong việc phát triển AI. Câu chuyện về AI vẫn còn đang được viết tiếp, và tôi tin là những chương mà chúng ta đã đọc sẽ được minh họa bằng những giai thoại mang tính ảnh hưởng tích cực. Trên hết, AI không chỉ là công cụ giúp nâng cao khả năng của con người, mà còn giúp mở rộng sự quan tâm, sự tò mò cho một tương lai tốt đẹp hơn.