Warszawa najlepsza w Europie pod względem transportu publicznego
Badanie inteligentnej mobilności w europejskich miastach
Warszawa – ex aequo z Brukselą – ma najwyższy w Europie wskaźnik inteligentnej mobilności w kategorii transportu publicznego. Udział komunikacji miejskiej w transporcie pasażerskim naszej stolicy jest prawie o połowę wyższy niż w innych europejskich miastach.
Microsoft zgromadził dane z przeszło 20 źródeł, w tym Eurostatu, Europejskiej Agencji Środowiska i OECD, na podstawie których określił Wskaźniki Inteligentnej Mobilności (Smart Mobility Index). Indeksy, jak również analiza i wizualizacja, dokonane przez firmę z pomocą narzędzia Power BI, pokazują pozytywny związek między rozwojem inteligentnej mobilności, a 35 kluczowymi aspektami życia mieszkańców, w tym czystością powietrza, zadowoleniem mieszkańców z życia, czy bezpieczeństwem dróg i transportu. Zestawienie objęło 29 europejskich miast.
Szybkość i łatwość, z jaką możemy poruszać się po mieście, ma znaczący wpływ na jego mieszkańców, poziom i jakość ich życia oraz samopoczucie. Mobilność ma kluczowe znaczenie dla pomyślnego funkcjonowania miast. Wiele z nich stoi jednak przed coraz większymi wyzwaniami związanymi z utrzymaniem ruchu ludzi i towarów i to nie tylko ze względu na tak oczywiste kwestie, jak korki drogowe.
Presja regulacyjna i polityczna dodatkowo zwiększa złożoność kwestii, takich jak pilna potrzeba ograniczenia emisji dwutlenku węgla i poprawy jakości powietrza, reagowanie na zmiany potrzeb i zachowania obywateli, rosnący rynek dostaw e-commerce czy popularność pracy zdalnej.
Pandemiczny “lockdown” zadziałał jak behawioralny “wyłącznik”, nakłaniając wiele osób do rozważenia konieczności podróżowania i wyborów związanych z transportem. Nasila to tendencje sprzed kryzysu, takie jak przejście z posiadania auta na własność czy komunikacji miejskiej planowanej wg rozkładów na nowe trendy mobilności, w tym mikromobilność, usługi abonamentowe i usługi transportu współdzielonego. Jednocześnie, elastyczny model pracy i tendencja do pracy zdalnej i hybrydowej (76% europejskich firm wprowadziło pracę zdalną), wskazuje, że wielu pracowników biurowych będzie rzadziej dojeżdżać do pracy lub zmieni porę korzystania z transportu na godziny poza szczytem.
Potrzeba czasu, aby wpływ tych zmian był odczuwalny. Obok nich, zupełnie oddzielnie kształtują się trendy w mobilności niezwiązane z pandemią, które mają charakter trwały i długoterminowy. Tym, co je łączy jest jasna potrzeba inteligentniejszych rozwiązań w zakresie mobilności.
Ralf-Peter Schäfer z firmy TomTom zauważył, że mimo spadku wartości indeksu ruchu w 2020 r. z powodu pandemii, mieszkańcy miast “nadrobią” podróżowanie i prawdopodobnie niebawem znów przywitamy korki: “Dlatego teraz jest najlepszy czas, aby planiści miast, decydenci, pracodawcy i kierowcy wypracowali wspólnie pomysł na to, co zrobić, aby drogi były mniej zatłoczone w przyszłości”.
Odpowiedzią na złożone wyzwania związane z mobilnością miast są innowacje. Aby po nie sięgnąć potrzebna jest współpraca między władzami miasta, dostawcami usług transportowych, firmami zajmującymi się mobilnością i partnerami technologicznymi. Mobilność staje się inteligentną platformą, opartą na łączności, możliwości wykorzystania danych w czasie rzeczywistym i sztucznej inteligencji – mówi Bartosz Stebnicki, Dyrektor Sektora Publicznego w polskim oddziale Microsoft.
Dane i technologie cyfrowe, takie jak chmura i sztuczna inteligencja, stanowią główny element nowych rozwiązań i usług mobilności. Pomagają w procesach decyzyjnych służących przewidywaniu ruchu drogowego i zapewnianiu przepustowości w godzinach szczytu; analizowaniu przepływu ruchu i wykorzystaniu inteligentnej infrastruktury, w celu zmniejszenia korków. Są nieodzownym elementem działań zmierzających ku integracji transportu multimodalnego, w trosce o wygodę podróżnych.
Wskaźnik Inteligentnej mobilności
Aby zrozumieć trendy inteligentnej mobilności i wyodrębnić miasta, które służą najlepszymi praktykami w tym zakresie, firma Microsoft przeprowadziła analizę danych i zbadała względny poziom inteligentnej mobilności w dużych miastach europejskich. W ten sposób powstał Wskaźnik Inteligentnej Mobilności – badanie na temat inteligentnej mobilności w miastach.
Wskaźnik Inteligentnej Mobilności: zależność między poziomem rozwoju inteligentnej mobilności a korzyściami dla jej mieszkańców:
W badaniu skupiono się na 29 głównych miastach europejskich, dla których dostępny był szeroki zakres danych i dogłębne informacje. Zebrano ponad 35 wskaźników inteligentnej mobilności z przeszło 20 źródeł, w tym Eurostatu, Europejskiej Agencji Środowiska i OECD. Dane pokazują pozytywny związek między rozwojem inteligentnej mobilności a kluczowymi aspektami życia mieszkańców, w tym większą mobilnością, lepszą jakością powietrza, zmniejszoną emisją dwutlenku węgla i wyższym poziomem zadowolenia mieszkańców z życia.
Analiza danych pozwoliła na wyodrębnienie dla każdego z miast dwóch wskaźników ogólnych, pokazujących, jak dana aglomeracja radzi sobie na tle innych, gdy pod uwagę weźmie się wszystkie obszary inteligentnej mobilności. Pierwszy z nich to Wskaźnik Rozwoju Inteligentnej Mobilności (Smart Mobility Development Index), który opiera się na 26 zagadnieniach. Łącznie mierzą one dostępność zrównoważonych środków transportu, infrastruktury cyfrowej oraz zarządzanie wspierające ekosystem inteligentnej mobilności. Wskaźnik Korzyści z Inteligentnej Mobilności (Smart Mobility Gains) obejmuje zaś 9 obszarów mierzących wydajność transportu, bezpieczeństwo drogowe, wpływ mobilności na środowisko oraz jakość życia.
Warszawa: najlepsza komunikacja publiczna w Europie, ale też bardzo zanieczyszczone powietrze
Jednym z miast objętych pomiarami jest Warszawa. Są kwestie, w których stolica Polski wypada ponadprzeciętnie. Na pierwszy plan wysuwa się funkcjonowanie transportu publicznego, którego wynik to 146 – taki sam, jaki uzyskała Bruksela. Wskazuje on na udział komunikacji miejskiej w transporcie pasażerskim, prawie o połowę wyższy niż w innych miastach Europy. Co ciekawe, oddzielnym wskaźnikiem objęta jest satysfakcja z funkcjonowania transportu publicznego, której poziom równy ledwie średniej europejskiej (98) jest niższy, niż faktyczna jakość usługi w kontekście mobilności. Wśród najmocniejszych stron Warszawy znajduje się również średnia prędkość autobusów miejskich (139) oraz system opodatkowania samochodów osobowych.
W ogólnym ujęciu wynik Warszawy nie prezentuje się najlepiej. Poziom rozwoju inteligentnej mobilności miasta to -7 punktów SMDI, przy czym za średnią dla Europy uważa się 100. Oznacza to, że w obszarze inteligentnej mobilności stolica wypada słabiej o 107 punktów procentowych od reszty. Wskaźnik korzyści z inteligentnej mobilności, jakie odczuwają mieszkańcy (Smart Mobility Gains Index, SMGI) jest jeszcze mniej imponujący – przy średniej europejskiej 100, Warszawa zdobyła 108 punktów na minusie, czyli wypada gorzej o 208 punktów procentowych od reszty Europy. Wśród czynników, które najmocniej ciągną nas w dół znajduje się jakość powietrza (SMI na poziomie 50), bezpieczeństwo dróg (51) i ich jakość (65) czy ogólny poziom życia mieszkańców (64). Wynik ten pokazuje, jak kluczowe w kontekście smart mobility są problematyczne dla miasta obszary. Obrazuje on również złożoność problemów i wielość aspektów, w których dany element infrastruktury wpływa na codzienność mieszkańców. Dla przykładu, w kwestii dróg odrębnie analizowana jest ich jakość, bezpieczeństwo, natężenie ruchu w ujęciu ogólnym czy korki w godzinach szczytu.
Wskaźniki Inteligentnej Mobilności dla Warszawy:
Stolica Polski wpisuje się idealnie w europejską średnią w kwestii inteligentnego parkowania, funkcjonowania usług car-sharing czy dostępu do ładowarek pojazdów elektrycznych.
Miasta mobilnie inteligentne są bardziej produktywne dla gospodarki
Tam, gdzie mobilność jest bardziej rozwinięta, większa jest koncentracja przedsiębiorstw, utalentowanych pracowników i innych zasobów miasta, cennych z punktu widzenia gospodarki. Aglomeracje te czerpią większe korzyści z dostępnych innowacji technologicznych. Jednak związek między wielkością miasta a jego mobilnością i produktywnością słabnie. Badania przeprowadzone przez Open Data Institute sugerują, że w niektórych miastach wzrost produktywności nie jest już związany ze skalą. Powód to presja na infrastrukturę transportu publicznego. Dlatego duże miasta europejskie ze słabo rozwiniętym transportem publicznym nie są już tak efektywne jak dawniej i nie czerpią większych korzyści ze wzrostu powierzchni i populacji. Bardziej efektywne stają się miasta o wysokim poziomie rozwoju transportu miejskiego.
Uczynienie miejskiej mobilności czystszą, bardziej ekologiczną i zrównoważoną stało się istotnym priorytetem dla miast na całym świecie. Wiele z nich zobowiązało się do osiągnięcia ambitnych celów do 2030 r. w zakresie redukcji emisji dwutlenku węgla. Wprowadzają również nowe środki, mające na celu zmniejszenie emisji tlenków azotu i innych zanieczyszczeń, w celu poprawy jakości powietrza i spełnienia wymogów regulacyjnych, jednocześnie zachęcając obywateli do jazdy na rowerze i chodzenia, jako zdrowych form transportu.
Kopenhaga planuje stać się neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla i inwestuje w szereg programów mikromobilności, zobowiązując się, że do 2025 r. ponad 50 proc. wszystkich podróży będzie odbywać się rowerem lub pieszo. Nie tylko będzie to dobre dla środowiska i zaoszczędzonej przestrzeni w mieście, ale także dla biznesu. Metr kwadratowy parkingu dla rowerów to dla handlu detalicznego w mieście pięciokrotnie wyższy zysk, w porównaniu z parkingiem samochodowym.
Inteligentna mobilność podnosi jakość życia
Chociaż na zadowolenie z życia wpływa wiele czynników, indeks badania Microsoft sugeruje, że inteligentniejsze rozwiązania i usługi mobilności pozytywnie wpływają na społeczeństwa i ich samopoczucie. Miasta, które dobrze wypadają pod kątem inteligentnej mobilności mają bardziej zadowolonych mieszkańców. Tendencja ta jest bardzo widoczna na wykresie, gdzie poziom satysfakcji z życia rośnie niemal wprost proporcjonalnie do wskaźnika inteligentnej mobilności.
Gdy urbaniści myślą o poprawie jakości życia i źródeł utrzymania, postrzegają miasta przez pryzmat ich mobilności. Z kolei dostęp do danych i ich właściwa analiza pomagają odpowiednio szybko zauważać różne zmienne i reagować na nie, w trosce o poprawę jakości życia. Trendy pokazują, że ludzie coraz częściej szukają lokalnych usług, zajęć jogi, artykułów spożywczych i innych, w swoim najbliższym otoczeniu. Barcelona korzysta z tych obserwacji i rozwija dzielnice, tak aby podróż do wszystkich niezbędnych punktów usługowych nie zajmowała dłużej niż 15 minut , zgodnie z koncepcją”15-minutowego miasta”. Singapur idzie jeszcze dalej i ma na celu zapewnienie, że żadna podróż w ramach systemu tranzytowego nie będzie trwać dłużej niż 20 minut.
Wśród europejskich instytucji sektora publicznego wykorzystanie sztucznej inteligencji jest największym cyfrowym priorytetem dla transportu publicznego (32 proc.), poprzedzając służbę zdrowia (27 proc.) i administrację publiczną (23 proc.). Ponad połowa operatorów transportu publicznego wykorzystuje obecnie AI do przewidywania potrzeb konserwacyjnych i zarządzania aktywami; 44 proc. do przewidywania popytu wśród pasażerów, a 38 proc. wykorzystuje AI do opracowywania i planowania nowych sposobów świadczenia usług transportowych[1].
Gdy przyglądamy się wielkim miastom, nietrudno zauważyć, że są one budowane głównie z myślą o samochodach, a nie ludziach. Dzisiejsze innowacje to odwracają. Mobilność musi być zbudowana wokół ludzi. Ludzie nie znoszą przesiadek, dlatego potrzebujemy szybkiego, wygodnego i zintegrowanego systemu tranzytowego, który zachęca ludzi do korzystania z optymalnych środków transportu. Tym, co jest najbardziej istotne, to dostępność wysokiej jakości danyc, które umożliwiają planowanie i obsługę systemów mobilności zgodnie z potrzebami – mówi Mathias Kempf z firmy konsultingowej Berylls Strategy Advisors.
